Wiele z opisywanych na łamach bloga zjawisk jest intuicyjnych czy też mocno doświadczanych na co dzień. Przez to, opisywane kwestie są stosunkowo łatwe do zobaczenia. Dziś rzucę światło na rzadziej opisywaną regułę Dunninga – Krugera.
To ciekawa zależność między pewnością siebie (również w kontekście wygłaszania opinii) a posiadaną wiedzą. Jest to zdradliwy konstrukt, któremu ulega sporo osób. Z powodu trudności w identyfikacji, mocno daje się we znaki zarządzającym. Tę regułę ilustruje powyższy wykres. Efekt Krugera-Dunninga – opisane w psychologii zjawisko, polegające na tym, że osoby niewykwalifikowane w danej dziedzinie mają tendencję do przeceniania swoich umiejętności w tej materii, podczas gdy osoby wysoko wykwalifikowane mają tendencję do zaniżania oceny swoich umiejętności. Innymi słowy, dość często słychać od osób początkujących w danej dziedzinie, rady płynące do osób, zbudowane na zasadzie: "przecież to proste, wystarczy tylko…" na co doświadczeni odpowiadają: "nie jestem pewien, pewnie tak się da ale pamiętaj, że…" Sytuacje takie mogą prowadzić do konkluzji: „Ignorancja częściej jest przyczyną pewności siebie, niż wiedza”, to porzekadło dobrze ilustruje zależność między pewnością siebie a posiadanym zasobem wiedzy. Oczywiście nie można wydawać sądów kategorycznych, niemniej jednak często ludzie ulegają tej iluzji. Skoro mamy skrót myślowy, że pewność siebie jest domeną eksperta, uznajemy, że skoro jest pewny siebie to MUSI wiedzieć więcej od nas. Niestety działa tutaj skłonność ludzkiego umysłu do uznawania korelacji w dwie strony co jest zbyt dużym uproszczeniem rozumienia statystyki. Dodatkowym czynnikiem utrudniającym skuteczną obronę przed efektem Dunninga - Krugera jest wszechobecna technologia. Sama w sobie jest bogata w fałszywe źródła danych, dystraktory ale potrafi także wypaczyć ocenę posiadanej wiedzy. Nowe technologie a pewność wiedzy i formułowanie kategorycznych sądów M. Fisher, M. Goddu i F. Keil, naukowcy z Yale University po szeregu eksperymentów sformułowali wniosek: Internet sprawia, że przeszacowujemy własną wiedzę. Eksperymenty polegały na poproszeniu dwóch grup uczestników, o pozyskiwanie informacji na zadane tematy. Jedna z nich mogła korzystać z zasobów www, druga mogła korzystać z tradycyjnych pomocy naukowych. Na końcu naukowcy poprosili badanych o ocenę wiedzy, którą uzyskali w trakcie badania. Członkowie grupy korzystający z Internetu oceniali swoją wiedzę na dużo wyższym poziomie niż druga grupa. Co ciekawe, nawet kiedy obie grupy mogły korzystać z tych samych treści (jedni czytali artykuł na nośniku elektronicznym, druga miała wydrukowany ten sam tekst), internauci wciąż utrzymywali ten trend. Jakie jest wyjaśnienie tego fenomenu? Samo wyszukiwanie w sieci, sprawia, że wydaje nam się, że wiemy więcej niż przed rozpoczęciem poszukiwań. Internet traktujemy jako przedłużenie pamięci, niestety nie mamy świadomości gdzie kończy się nasza pamięć a gdzie zaczyna się Internet. Przed czasami Internetu również obserwowano to zjawisko. Bibliotekarze mieli przekonanie, że wiedzą więcej gdyż są otoczeni książkami. Tak samo jak osoby o rozległych kontaktach społecznych często mylą się w ocenie, czy same posiadają jakąś wiedzę, czy też czerpią ją od swoich znajomych. Jaki wniosek managerski płynie z opisu zjawiska? Warto sprawdzić, czy pewność pracownika co do jego kompetencji zbudowana jest na bazie jego faktycznych umiejętności czy raczej jego ocenie co do posiadanych zasobów. Również będąc managerem należy wypracować pewne mechanizmy obronne przed tym aby: a) nie wpadać w pułapkę pewności siebie zastawianą przez interlokutorów (np. podczas prowadzonych rozmów kwalifikacyjnych - warto stosować ocenę pracownika wg tzw. incydentów krytycznych) b) nie epatować nadmierną pewnością siebie, tak aby nie tworzyć złudnego obrazu nadmiernie posiadanych kompetencji Reguła ma zastosowanie na wielu innych polach, dlatego też zaleceniem ogólnym jest rozwijanie kompetencji z zakresu krytycznego myślenia
1 Comment
|
AutorZapewniam płynne przejście między bliżą a dalą biznesową. Archiwum
December 2020
Kategorie
All
|